Προκλήσεις και διλήμματα κυβερνοασφαλειας της Ε.Ε. Ανάπτυξη κυβερνοαμυνας ως πολιτικές αποτροπής

Abstract

Ο κύριος στόχος της Διπλωματικής Εργασίας ήταν η διερεύνηση στις στρατηγικές πολιτικές και τις νομοθετικές πρακτικές της ΕΕ ως προς την αντιμετώπιση των κυβερνοεπιθέσεων, πρώτιστα των κρατικών, στο πλαίσιο της κυβερνοασφάλειας. Οι

επιμέρους ειδικοί στόχοι εστίασαν στην εξέταση των δυνητικών απειλών στον κυβερνοχώρο, την ερμηνεία των νομικών διατάξεων του Διεθνούς Δικαίου, την εννοιολόγηση του κυβερνοχώρου και της κυβερνοασφάλειας, την ανίχνευση του εύρους και του είδους των κυβερνοεπιθέσεων καθώς και την εξέταση των προοπτικών για διακρατική αλλά και υπερεθνική συνεργασία στο πλαίσιο της κυβερνοάμυνας. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε αφορούσε τη χρήση δευτερογενών πηγών και με εστίαση στην κριτική θεώρηση του συγγραφέα. Συμπερασματικά, η δράση μη κρατικών δρώντων και η πλήξη καίριας σημασίας υποδομών που χρησιμοποιούνται από όλους τους πολίτες είναι βασικές απειλές στον κυβερνοχώρο για την κυβερνοασφάλεια των κρατών ενώ η εξέλιξη της τεχνολογίας και της ΑΙ οπωσδήποτε μεγεθύνουν τους δυνητικούς κινδύνους για την παγκόσμια ασφάλεια καθώς οι κυβερνοεπιθέσεις αυτές μειώνουν την εμπιστοσύνη στις πολιτικές ηγεσίες από την κοινωνία των πολιτών, διασπείροντας παράλληλα το φόβο και την αβεβαιότητα για το μέλλον. Παρά το διαρκώς ανανεωμένο και προσαρμοσμένο στις σύγχρονες ανάγκες διεθνές πλαίσιο νομικής προστασίας των κρατών, με έμφαση στο Διεθνές Δίκαιο, από τις κυβερνοεπιθέσεις, ακόμη υπάρχουν νομικά κενά και ρευστότητα ερμηνειών, ενώ οι πρακτικές δυσκολίες, για την απόδοση νομικών ευθυνών έναντι των υποκειμένων διάπραξης των κυβερνοεπιθέσεων και ο εντοπισμός των δραστών που ενεργούν σε έναν ψηφιακό και εικονικό χώρο αυξάνουν τον προβληματισμό. Οι κύριες στρατηγικές και πολιτικές της ΕΕ για την αντιμετώπιση των κυβερνοεπιθέσεων στον κυβερνοχώρο εστιάζουν στην υιοθέτηση ισχυρών αποτρεπτικών διχτυών ασφαλείας και συνεχούς αναβάθμισης των λογισμικών των υπηρεσιών, παρόλο που στην πράξη δεν κατορθώνουν, σε κάποιες περιπτώσεις, τόσο την αποτροπή αλλά περισσότερο την αντιμετώπιση των κυβερνοεπιθέσεων. Βέβαια η συνεργασία και οι ευοίωνες υπερεθνικές προοπτικές συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ του ΝΑΤΟ και του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών αποτιμώνται ως θετικές.