Διδάσκοντας την Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού στη ΣΤ’ τάξη: ΤΠΕ ή Παραδοσιακή Διδασκαλία;

Abstract

Η παρούσα μελέτη αποτελεί διπλωματική εργασία που εκπονήθηκε στο Τμήμα Ιστορίας, Πολιτικής και Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφος, στο πλαίσιο του εξ αποστάσεως μεταπτυχιακού προγράμματος στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, προς απόκτηση μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών. Η εργασία πραγματεύεται τη μελέτη διδασκαλίας του Ποντιακού Ελληνισμού με συμβατικά και ψηφιακά μέσα σε μαθητές της Στ΄ Δημοτικού. Σκοπός της είναι η σύγκριση των δύο μεθόδων διδασκαλίας ως προς την επίδρασή τους στην πρόσληψη γνώσεων από πλευράς των μαθητών/τριών. Επιπλέον, διερευνάται κατά πόσο η στάση των μαθητών απέναντι στις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) επηρεάζει το επίπεδο των προσλαμβανόμενων γνώσεων. Το συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο επιλέχθηκε λόγω της σημασίας του για τον Ελληνισμό στο σύνολό του, καθώς και της περιορισμένης του κάλυψης στα σχολικά εγχειρίδια. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δύο σχολεία της Αττικής, με τους μαθητές να κατανέμονται σε δύο ομάδες, η πρώτη να διδάσκεται την Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού με συμβατικά μέσα (χρήση ιδιόχειρου διδακτικού υλικού) και η δεύτερη με ψηφιακά εργαλεία (πολυμέσα και διαδικτυακές πηγές). Για την απάντηση των ερευνητικών ερωτημάτων ακολουθήθηκε μικτή μεθοδολογική προσέγγιση, συνδυάζοντας την ποιοτική παρατήρηση με ποσοτικά δεδομένα, προερχόμενα από δομημένα ερωτηματολόγια που χορηγήθηκαν στους μαθητές/τριες. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων ανέδειξε ότι η ψηφιακή διδασκαλία επέδρασε θετικότερα ως προς την προσληπτική ικανότητα των μαθητών συγκριτικά με τη συμβατική. Αντιθέτως, δεν εντοπίστηκε σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στη στάση των μαθητών/τριών απέναντι στις ΤΠΕ και στις επιδόσεις τους. Επιπλέον, φάνηκε πως το αυξημένο ενδιαφέρον για το ίδιο το γνωστικό αντικείμενο της Ιστορίας συνδέεται ισχυρότερα με τις μαθησιακές επιδόσεις. Το εύρημα αυτό αναδεικνύει τον παιδαγωγικό ρόλο του ίδιου του περιεχομένου της Ιστορίας και υποδηλώνει ότι η τεχνολογία από μόνη της δεν αποτελεί πανάκεια· η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από τη συνάρθρωση περιεχομένου, μεθόδου και ενδιαφέροντος των μαθητών. Η μελέτη ολοκληρώνεται με την καταγραφή των περιορισμών που προέκυψαν κατά την υλοποίηση της έρευνας, καθώς και με τη διατύπωση προτάσεων για μελλοντική έρευνα στο πεδίο.